Ο καρδιακές αρρυθμίες εμφανίζονται τόσο σε ασθενείς με υποκείμενη καρδιοπάθεια όσο και σε υγιή άτομα καρδιά. Πρόκειται για διαταραχές της κανονικότητας του καρδιακού ρυθμού και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε αιφνίδιο θάνατο.
Η καρδιά λειτουργεί με κυμαινόμενο ρυθμό 60 έως 100 παλμούς το λεπτό. Ο καρδιακός ρυθμός προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες του σώματος, εκδηλώνοντας ομαλή αλλαγή.
Ωστόσο, αυτή η σωστή λειτουργία συχνά διαταράσσεται από αρρυθμίες, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε βραδυκαρδία (μειωμένος καρδιακός ρυθμός), ταχυκαρδία (αύξηση του καρδιακού ρυθμού), κολπική μαρμαρυγή (ακανόνιστοι παλμοί αυτιών) ή έκτοπες συσπάσεις (στιγμιαίες διακοπές φυσιολογικού ρυθμού).
Συμπτώματα
Συχνά, οι αρρυθμίες μπορεί να μην έχουν συμπτώματα και να ανακαλυφθούν τυχαία κατά τη διάρκεια μιας ιατρικής εξέτασης. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει προσωρινές διακοπές στον καρδιακό ρυθμό, ή αλλαγές με πιο έντονους παλμούς αλλά και ταχυκαρδίες που διαρκούν λίγα δευτερόλεπτα και επαναλαμβάνονται.
«Σε περιπτώσεις παροξυσμικής, υπερκοιλιακής ή κοιλιακής ταχυκαρδίας, οι ασθενείς εμφανίζουν ξαφνικά μια έντονη, συχνά αφόρητη ταχυκαρδία. Αυτή η κατάσταση μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά έως μερικές ώρες ή ακόμα και μερικές ημέρες και σταματά πάντα απότομα, είτε αυτόματα είτε αγγειοτονικούς χειρισμούς (σύσπαση, πίεση των καρωτιδικών αρτηριών, βήχας κ.λπ.) ή τέλος με φάρμακα που συνήθως χορηγούνται ενδοφλεβίως.
Επιπλέον, οι αρρυθμίες μπορεί μερικές φορές να εκδηλωθούν ως αίσθημα αδυναμίας, ζάλης, κόπωσης, δύσπνοιας ή γενικής δυσφορίας», εξηγεί. Ο κ. Γεώργιος Βασιλόπουλος, Υποδιευθυντής Καρδιολόγος.
«Εάν η ταχυκαρδία είναι ιδιαίτερα υψηλή (ειδικά σε ασθενείς με σοβαρή καρδιακή νόσο) ή εάν οι κοιλίες σταματήσουν να συστέλλονται λόγω καρδιακής ανακοπής ή κολποκοιλιακού αποκλεισμού, η ροή του αίματος στον εγκέφαλο μειώνεται, προκαλώντας απώλεια συνείδησης και αυτό που ονομάζεται συγκοπή», εξηγεί. .
Τα αίτια
Η καρδιακή αρρυθμία μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως:
- Στεφανιαία νόσος
- Συγκοπή
- Υπέρταση
- Διαβήτης
- Υπνική άπνοια
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Κάπνισμα
- Χρήση ναρκωτικών
- Παθήσεις του θυρεοειδούς
- Υπερβολική κατανάλωση καφέ
Η αρρυθμία εμφανίζεται συχνά σε μια υγιή καρδιά χωρίς κανένα έναυσμα.
Τύποι αρρυθμιών
Οι ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: ταχυκαρδία ή σε ταχυαρρυθμίεςόταν ο καρδιακός ρυθμός υπερβαίνει τους 100 παλμούς ανά λεπτό και βραδυκαρδία ή βραδυαρρυθμίεςόταν ο καρδιακός ρυθμός είναι μικρότερος από 60 παλμούς ανά λεπτό.
Πώς να ξεχωρίσετε τις ταχυκαρδίες;
Η κατηγορία των αρρυθμιών διακρίνεται ανάλογα με το αν η πηγή τους είναι οι κόλποι ή οι κοιλίες της καρδιάς και ονομάζονται υπερκοιλιακές ή κοιλιακές αντίστοιχα.
Ο υπερκοιλιακές αρρυθμίες διακρίνονται σε:
- Πρώιμες συσπάσεις αυτιών
- AV κομβική ταχυκαρδία επανεισόδου (AVNRT)
- Ταχυκαρδίες με βλάβες στα βοηθητικά περιβλήματα (όπως στο σύνδρομο Wolff-Parkinson-White)
- Κολπική μαρμαρυγή
- Κολπικός πτερυγισμός
- Κολπική ταχυκαρδία
Ο κοιλιακές αρρυθμίες διακρίνονται σε:
- Κοιλιακές συσπάσεις
- Κοιλιακή ταχυκαρδία
- Κοιλιακή μαρμαρυγή
Ο βραδυαρρυθμίες και τα είδη τους
Οι βραδυκαρδίες αντιπροσωπεύουν καταστάσεις στις οποίες ο καρδιακός ρυθμός είναι ασυνήθιστα χαμηλός.
Σε πολλές περιπτώσεις, η εμφανής βραδυκαρδία μπορεί να είναι απολύτως φυσιολογική, όπως σε αθλητές ή κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Σε παθολογικές περιπτώσεις, ο χαμηλός παλμός οφείλεται σε διαταραχές στην παραγωγή παλμών που προέρχονται από τον κόλπο ή στη μετάδοση παλμών μέσω του συστήματος αγωγής.
Έτσι, οι βραδυαρρυθμίες χωρίζονται στους ακόλουθους τύπους:
- Δυσλειτουργία κόλπων (ή φλεβοκομβική νόσο)
- Μπλοκ AV
Για ποιες αρρυθμίες πρέπει να ανησυχείτε;
Οι αρρυθμίες που εμφανίζονται σε άτομα χωρίς καρδιακή νόσο μπορεί να προκαλέσουν σημαντικά συμπτώματα, αν και συνήθως δεν είναι επικίνδυνα.
«Σε αυτές τις περιπτώσεις, η εστίαση είναι στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη των εξάρσεων.
Ωστόσο, η εμφάνισή τους σε ασθενείς με δομική ή ηλεκτρική καρδιοπάθεια απαιτεί άμεση θεραπεία, καθώς μπορεί να προκαλέσουν αιφνίδιο καρδιακό θάνατο.
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στην κολπική μαρμαρυγή λόγω κινδύνου εγκεφαλικού, ιδιαίτερα σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου όπως μεγάλη ηλικία, σακχαρώδης διαβήτης, καρδιακή ανεπάρκεια, υπέρταση», τονίζει ο κ. Βασιλόπουλος.
Πώς διαγιγνώσκονται οι αρρυθμίες;
Για την αξιολόγηση των αρρυθμιών χρησιμοποιούνται διάφορες διαγνωστικές μέθοδοι, όπως ηλεκτροκαρδιογράφημα, Holter, stress test, υπερηχοκαρδιογράφημα και ηλεκτροφυσιολογική μελέτη.
- Το ηλεκτροκαρδιογράφημα παραμένει ένα χρήσιμο εργαλείο στη διάγνωση των αρρυθμιών, ιδιαίτερα σε πρόσθετες δέσμες ή όταν εκτελείται κατά τη διάρκεια του παροξυσμού.
- Το Holter παρέχει πληροφορίες για τον καρδιακό ρυθμό όλη την ημέρα.
- Το stress test χρησιμοποιείται για την ανίχνευση αρρυθμιών που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της σωματικής άσκησης.
- Το υπερηχογράφημα καρδιάς παρέχει μια πλήρη εικόνα της καρδιακής λειτουργίας.
- Η ηλεκτροφυσιολογική μελέτη, μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία, επιτρέπει την παρακολούθηση του συστήματος παραγωγής και αγωγής ηλεκτρικών παλμών της καρδιάς, καθώς και την πρόκληση αρρυθμιών για περαιτέρω αξιολόγηση.
Πώς αντιμετωπίζονται οι αρρυθμίες;
Η θεραπεία για τις καρδιακές αρρυθμίες εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα της αρρυθμίας. Οι διαθέσιμες επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Φαρμακευτική θεραπεία: Τα φάρμακα χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο του καρδιακού ρυθμού ή την αποκατάσταση του φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού.
- Καρδιοανάταξη: Πρόκειται για μια επεμβατική διαδικασία που στοχεύει στην αποκατάσταση του καρδιακού ρυθμού.
- Βηματοδότης: Πρόκειται για μια συσκευή που εκπέμπει ηλεκτρικά ερεθίσματα και χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις βραδυκαρδίας, καρδιακού αποκλεισμού και καρδιακής ανεπάρκειας.
- Εμφυτεύσιμος αυτόματος απινιδωτής (ICD): Πρόκειται για μια συσκευή που παρέχει κανονικό καρδιακό παλμό και χρησιμοποιείται συνήθως σε περιπτώσεις κοιλιακής ταχυκαρδίας ή καρδιακής ανεπάρκειας.
- Εκτομή: Η σύγχρονη θεραπεία των αρρυθμιών είναι επεμβατική. Με τη χρήση καθετήρων μικρών ηλεκτροδίων, οι οποίοι εισάγονται στους θαλάμους της καρδιάς μέσω της εσωτερικής μηριαίας και σφαγίτιδας φλέβας με τοπική αναισθησία, λαμβάνοντας ηλεκτρικά δυναμικά, ενώ παράλληλα με τα σύγχρονα συστήματα χαρτογράφησης πραγματοποιείται τρισδιάστατη απεικόνιση της καρδιάς. τον ακριβή εντοπισμό της αρρυθμογόνου εστίας. Και πάλι, με τη χρήση ειδικού καθετήρα, εφαρμόζεται κατάλυση αρρυθμίας με χορήγηση κυμάτων ραδιοσυχνοτήτων. Η κατάλυση των αρρυθμιών μπορεί να πραγματοποιηθεί και με κρυοπηξία, όπως σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, ενώ πρόσφατα εφαρμόζεται παροχή ενέργειας παλμικού πεδίου (PFA ablation) για κολπική μαρμαρυγή με αρκετά καλά αποτελέσματα.
«Οι παραπάνω παρεμβάσεις διασφαλίζουν πλήρης θεραπεία σημαντικού αριθμού αρρυθμιών (υπερκοιλιακή ταχυκαρδία, κολπικός πτερυγισμός), ενώ για αρκετούς άλλους μειώνουν σημαντικά την αρρυθμική επιβάρυνση, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής των ασθενών με ελάχιστο ποσοστό επιπλοκών» καταλήγει ο κ. Βασιλόπουλος.
