Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή στοχευμένων πολιτικών υγείας αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της βιώσιμης ανάπτυξης και της ευημερίας των πολιτών. Μέσω αυτών, οι ασθενείς επωφελούνται από την ίση πρόσβαση στην πρόληψη και τις κλινικά αποτελεσματικές, αποδοτικές και οικονομικά βιώσιμες θεραπείες, καθώς και από υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι όλες οι ενέργειες που έχει προγραμματίσει και έχει πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής το Υπουργείο Υγείας.
Γράφει ο Άρης Αγγελής*
Μία από αυτές τις ενέργειες είναι η ανάπτυξη διαγνωστικά και θεραπευτικά πρωτόκολλα με στόχο να διασφαλίσουμε ότι οι ασθενείς λαμβάνουν κατάλληλη και ασφαλή θεραπεία και ότι μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά να παρέχουμε σε κάθε ασθενή τα απαραίτητα φάρμακα και διαγνωστικές εξετάσεις, διασφαλίζοντας ότι δεν γίνεται κατάχρηση πόρων και ότι το σύστημα υγείας παραμένει τελικά βιώσιµη, διαφανής και δίκαιη.
Αυτή η απόφαση αντιμετωπίζει αποτελεσματικά χρόνια προβλήματα και πρακτικές από πλευράς ζήτησης που αφορούν συνταγές χωρίς ποσοτικούς και ποιοτικούς περιορισμούς και χωρίς να βασίζεται σε αποτελέσματα εργαστηριακών δοκιμών. Με την εισαγωγή διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων, ενσωματωμένων στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης (SIS) της HDIKA, διασφαλίζεται ότι Οι γιατροί θα ακολουθούν τις καθιερωμένες οδηγίες όταν συνταγογραφούν φάρμακα ή εξετάσεις. Στην πραγματικότητα, οι προσπάθειες για τη θέσπιση αυτών των πρωτοκόλλων χρονολογούνται πριν από μια δεκαετία, αλλά μέχρι πριν από λίγους μήνες δεν υπήρχε ευρεία ικανότητα παράκαμψης ψηφιοποιημένα πρωτόκολλα στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.
Η πρώτη σημαντική αλλαγή έγινε τον Ιούνιο του 2024, όταν δημιουργήθηκε. αυτόματη εισαγωγή εργαστηριακών τιμώνν στις παραμέτρους των πρωτοκόλλων για να επιβεβαιωθεί, αφενός, εάν ο ασθενής πάσχει από τη συγκεκριμένη νόσο και, αφετέρου, η βαρύτητα της νόσου και, βάσει αυτού, το στάδιο της θεραπείας στο οποίο θα πρέπει να βρίσκεται συμπεριλαμβανομένος.
Για παράδειγμα, αυτό έχει εφαρμοστεί με την τιμή της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων στο πρωτόκολλο δυσλιπιδαιμίας, ενώ το επόμενο διάστημα θα υπάρχει αυτόματη εισαγωγή των τιμών του σακχάρου και της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης στο πρωτόκολλο του διαβήτη για να επιβεβαιωθεί ότι Η θεραπεία συνταγογραφείται αποκλειστικά σε άτομα που πάσχουν από τη νόσο και όχι π.χ. σε παχύσαρκα μη διαβητικά άτομα. Η δεύτερη σημαντική αλλαγή έλαβε χώρα τον Νοέμβριο του 2024, όπου η αδυναμία συνταγογράφησης φαρμάκων που περιλαμβάνονται σε θεραπευτικό πρωτόκολλο, χωρίς τη χρήση του πρωτοκόλλου για όλα τα σκευάσματα, εισήχθη στο SIS (μέχρι τώρα, ένας γιατρός μπορούσε να συνταγογραφήσει ένα σκεύασμα σύμφωνα με τα βήματα του το πρωτόκολλο και τα υπόλοιπα για την ίδια κατάσταση εκτός πρωτοκόλλου).
Πώς λειτουργεί το σύστημα
Η ανάπτυξη και η ενημέρωση των Πρωτοκόλλων Θεραπευτικής Συνταγογράφησης διασφαλίζεται από Ανεξάρτητο τμήμα θεραπευτικών πρωτοκόλλων και αρχείων ασθενών στο Υπουργείο Υγείας. Οι εξειδικευμένες ιατρικές ομάδες καταρτίζουν πρωτόκολλα με βάση τη Διεθνή Ταξινόμηση Νοσημάτων (ICD-10)διαγνωστικά κριτήρια και κατευθυντήριες γραμμές θεραπείας για ασθενείς με ή χωρίς συννοσηρότητες. Επί του παρόντος, 64 πρωτόκολλα είναι ψηφιοποιημένα στο SIS, που καλύπτουν τομείς όπως η καρδιολογία, ο διαβήτης, η παχυσαρκία, η ρευματολογία, η νευρολογία, η γαστρεντερολογία και άλλοι. Πρόσθετα μη ψηφιοποιημένα πρωτόκολλα (αιματολογικό, ογκολογικό) είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο για την ενημέρωση των θεράπων ιατρών, αλλά μέχρι τώρα δεν μπορούσαν να ψηφιοποιηθούν και να εφαρμοστούν σε νοσηλευόμενους ασθενείς λόγω της ανάγκης εκσυγχρονισμού των νοσοκομειακών συστημάτων.
Αυτά τα πρωτόκολλα μέχρι το επόμενο έτος θα ψηφιοποιηθούν και θα γίνουν υποχρεωτικά για την εφαρμογή τους (νοσοκομειακοί και εξωτερικοί ασθενείς) στο πλαίσιο της υλοποίησης του έργου «Ψηφιακός μετασχηματισμός διαχείρισης ογκολογικής φροντίδας ασθενών».
Από τη μέχρι τώρα υλοποίηση, βλέπουμε ότι τα μέτρα που πήρε φέτος το Υπουργείο Υγείας με τα κλειδωμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα και την ψηφιακή μεταφορά μέσω ΗΔΙΚΑ των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, αποδίδουν και όντως έχει ήδη θετικά αποτελέσματαπου παρατηρούμε μέσα από τους δείκτες παρακολούθησης.
Μέχρι σήμερα, έχουμε δείκτες που παρακολουθούν 9 υπάρχοντα θεραπευτικά πρωτόκολλα, όπως για τον σακχαρώδη διαβήτη και τη δυσλιπιδαιμία. Τα δεδομένα που εξάγονται από τους δείκτες, από τα οποία είναι σημαντικό να τονιστεί ότι δεν μπορούν να εντοπιστούν ούτε ασθενείς ούτε γιατροί, χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των θεραπευτικών πρωτοκόλλων και της συνταγογράφησης γενικότερα. Με άλλα λόγια, αυτοί οι δείκτες καθιστούν δυνατή την επαλήθευση του εάν τα πρωτόκολλα θεραπείας επιτυγχάνουν τον στόχο τους, που είναι να παρέχουν σωστός ασθενής, σωστή θεραπεία, σωστή στιγμή, στο συγκεκριμένο στάδιο της νόσου, με ταυτόχρονο εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης.
«Ανοιχτές» ερωτήσεις
Αν και τα πρωτόκολλα θεραπείας αντιπροσωπεύουν σημαντική πρόοδο στη φροντίδα των ασθενών και την αποτελεσματική διαχείριση των πόρων υγειονομικής περίθαλψης, ορισμένα ζητήματα παραμένουν «ανοιχτά» για συζήτηση με αρμόδιους φορείς, εκπροσώπους ασθενών και γιατρούς. Ένα από αυτά τα ερωτήματα είναι, για παράδειγμα, εάν πρέπει να υπάρχει περιορισμός στις ειδικότητες των γιατρών που έχουν το δικαίωμα να εντάσσουν τους ασθενείς σε πρωτόκολλο θεραπείας και να συνταγογραφούν θεραπεία μέσω αυτού, ή εάν πρέπει να διατηρήσουμε το ισχύον σύστημα, το οποίο επιτρέπει ευρύτερα συνταγογραφικές εξουσίες. . Προς το παρόν, περιορισμοί ειδικότητας υπάρχουν σε πολύ λίγα πρωτόκολλαόπως και σε αυτές των ρευματολογικών παθήσεων. Χάρη στην παρακολούθηση των δεικτών, στην πραγματικότητα παρατηρήσαμε ότι υπήρχαν συνταγές εκτός θέματος.
Αυτή τη στιγμή το Υπουργείο Υγείας δημιουργεί μια διεπιστημονική ομάδα εργασίας που θα εξετάσει τον καθορισμό ειδικοτήτων με πρωτόκολλολαμβάνοντας φυσικά υπόψη νησιωτικές και απομονωμένες περιοχές όπου σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχουν γιατροί διαφόρων ειδικοτήτων. Όλα αυτά παραμένουν αντικείμενο συζήτησης, αλλά είναι σαφές ότι αυτό το σύστημα έχει ήδη αποδειχθεί λειτουργικό και αποτελεσματικό. Παραμένουμε προσηλωμένοι στη συνεχή βελτίωση του SIS μέσω της εφαρμογής επιστημονικά βασισμένων πρωτοκόλλων θεραπείας για να διασφαλίσουμε ότι κάθε ασθενής λαμβάνει τη βέλτιστη, εξατομικευμένη θεραπεία που πραγματικά χρειάζεται.
* Ο Άρης Αγγελής είναι Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού στο Υπουργείο Υγείας
