Ή Γυάροςμια άνυδρη και ακατοίκητη περιοχή νησί στις βόρειες Κυκλάδες, που κατά τη διάρκεια στρατιωτική δικτατορία ήταν ένα μέρος εξορία και βασανιστήρια σήμερα γίνεται όαση ζωής.
Σφραγίδες στις παραλίες για να θηλάζουν τα μικρά τους και τα θαλασσοπούλια να χτίζουν φωλιές σε «λαγούμια» στα κρυμμένα βράχια του.
Τα καταπράσινα λιβάδια της Ποσειδωνίας κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, όπου το φως του ήλιου χάνεται στους απέραντους μπλε κοραλλιογενείς σχηματισμούς και ακόμη βαθύτερα υποθαλάσσια τοπία μοναδικής περιβαλλοντικής αξίας και πρωτόγνωρης ομορφιάς, αναφέρει η THE WWF.
Για όλους αυτούς τους λόγους, το 2011 η θαλάσσια περιοχή της Γυάρου εντάχθηκε στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 και το 2019 έγινε η πρώτη Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή στις Κυκλάδες με συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία των φυσικών της πόρων.
Μέχρι στιγμής δεν υπήρχαν ειδικοί κανονισμοί για καταστροφικές ανθρώπινες δραστηριότητες όπως: η τράτα, η κύρια απειλή για τους κοραλλιογενείς σχηματισμούς ή η αγκυροβόληση σκαφών, που μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στα λιβάδια της Ποσειδωνίας, όπου υπάρχουν πολλά είδη ψαριών.
Δημήτρης Καραβέλλας, Διευθύνων Σύμβουλος της WWF Ελλάς είπε ότι η οργάνωση επέλεξε τη Γυάρο για να ξεκινήσει την πρωτοβουλία «Cyclades Life».
«Η Γυάρος είναι ένα μοναδικό μέρος, ένα νησί όπου η φύση συναντά την ιστορία. Θέλαμε αυτό το νησί, τόπος εξορίας και θανάτου, να είναι νησί της ζωής και της ελπίδας”.
Η ιστορία της Γυάρου
Μετά από αυτόν Εμφύλιος Πόλεμος (1946-49)), το νησί που από τη Ρωμαϊκή Αρχαιότητα ήταν τόπος εξορίασυνέχισε την παράδοση. 20.000 άνθρωποι, κυρίως κομμουνιστές και άλλοι αντιφρονούντες, εξορίστηκαν στη Γυάρο.
Επισήμως, ήταν ένα είδος διόρθωσης, όπου οι απείθαρχοι άνθρωποι μεταμορφώνονταν σε «πραγματικούς Έλληνες» με διάφορες τιμωρίες. Ήταν τόπος καταναγκαστικής εργασίας και βασανιστηρίων. Κάποιοι το έχουν αποκαλέσει στρατόπεδο συγκέντρωσης σε ελληνικό έδαφος, σαν το νησί του διαβόλου.
«Η αρχιτεκτονική των περιοχών των φυλακών θυμίζει ξεκάθαρα τις τοποθεσίες των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης», είπε ο Κώστας Κατσιμπίνης, δικηγόρος που ίδρυσε το σωματείο «ΓΥΑΡΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ» πριν από περισσότερα από 20 χρόνια, με στόχο τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης. του νησιού.
Μιλώντας για τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, ο Κατσιμπίνης είπε πρόσφατα στην Deutsche Welle (DW): «Δεν είναι τυχαίο ότι ο ελληνικός και διεθνής Τύπος της εποχής αποκαλούσε τη Γκυάρο το Νταχάου της Μεσογείου».
Πρόσθεσε ότι οι ίδιοι οι κρατούμενοι αναγκάστηκαν να χτίσουν την κύρια φυλακή και άλλα βοηθητικά κτίρια στο νησί και «όλα αυτά κάτω από απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης».
Το 1952 μόλις ολοκληρώθηκε η φυλακή καταργήθηκε. Αυτό οφείλεται στην κατακραυγή της διεθνούς κοινότητας και στις διαμαρτυρίες του ΟΗΕ. Οι ελληνικές αρχές αναγκάστηκαν να μεταφέρουν όλους τους κρατούμενους σε φυλακές της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του δικτατορία (1967-1974), χιλιάδες αντιφρονούντες εξορίστηκαν ξανά στη Γυάρο. Για πρώτη φορά, μεταξύ των κρατουμένων υπήρχαν γυναίκες, ακόμη και έγκυες.
