Άφησε την τελευταία του πνοή χθες Θεσσαλονίκηη αγαπημένη τραγουδιστήςΟ ηθοποιός, χορευτής και χοροδιδάσκαλος του Ποντιακού Ελληνισμού, ο Αχιλλέας Βασιλειάδης σε ηλικία 72 ετών σκορπίζει θλίψη σε όλους τους Πόντιους στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Συγγενείς, φίλοι, αλλά και άνθρωποι που τον αγάπησαν, θα πουν το τελευταίο αντίο στον Αχιλλέα Βασιλειάδη σήμερα Τετάρτη 8 Ιανουαρίου στον Μεσσιανό Πέλλα, τον Ιερό Ναό του Αγίου Παντελεήμονος, στις 14:00.
Ο Αχιλλέας Βασιλειάδης μίλησε το 2017 στο περιοδικό ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον Μάκη Μουρατίδη για τις εμπειρίες του και, όπως ανέφερε, ταυτίστηκε με την ποντιακή παράδοση:
“Έχασα την πατρίδα μου, έκλαψα και με πόνεσε. Διαλύομαι και αρρωσταίνω, να αναπνεύσω και να τραφώ…” (έχασα την πατρίδα μου, έκλαψα και πόνεσα. κλαίω και μου λείπει, δεν μπορώ ξεχνώ). Αυτό το τραγούδι –μοιρολόι– αποτυπώνει τον πόνο και τους θρήνους των Ελλήνων του Πόντου για τις σφαγές, τις καταστροφές, τις λεηλασίες, το βίαιο ξεριζωμό και δείχνει πόσο βαθιές είναι οι μνήμες των πατρογονικών εστιών. Το τραγούδι αυτό συνδέεται στενά με την εξαιρετική ερμηνεία, στην πρώτη παράσταση, του Αχιλλέα Βασιλειάδη – ενός καλλιτέχνη (τραγουδιστή, χορευτή, καθηγητή χορωδίας και ηθοποιό) που ενδιαφέρεται για το παραδοσιακό ποντιακό τραγούδι, τον πολιτισμό και την ποντιακή παράδοση εδώ και σχεδόν 50 χρόνια.
Μιλάει για τη νέα γενιά των Ποντίων και δεν φοβάται, όπως μας λέει, την εξαφάνιση ή την αποδυνάμωση της ιστορίας, του πολιτισμού και της ταυτότητας των Ποντίων γιατί το μικρόβιο είναι ανθεκτικό.
Οι επισκέψεις στην πατρίδα είναι ένα κομμάτι που ο Αχιλλέας Βασιλειάδης ζει πολλά χρόνια με αμέτρητα ταξίδια στον Πόντο.
«Νιώθω την απόλυτη ανάγκη να βρίσκομαι στον τόπο μου, στην πατρίδα μου», μας λέει και περιγράφει ως τις πιο συγκινητικές στιγμές, αυτές της επίσκεψης στα χωριά και τα σπίτια των παππούδων του και τις ιστορίες που «το άκουσε. Αφηγείται μια χαρακτηριστική σκηνή από τον Δεκαπενταύγουστο, στην Παναγία Σουμελά, όπου Έλληνες και Τούρκοι χόρευαν σε μεγάλο κύκλο υπό τον ήχο της λύρας.
Μιλάει για έναν γέρο Τούρκο, τον Σαλίχ, που, λέει, του έμαθε τη Γέφυρα και ολοκληρώνει τη συζήτηση με μια συγκινητική δήλωση ότι κάθε ταξίδι στην πατρίδα του σε φέρνει πιο κοντά στον εαυτό σου και την πραγματική σου ταυτότητα και ανοίγει έναν νέο ορίζοντα προοπτικής. και σκέφτηκε, ακόμα με τις αναμνήσεις χαραγμένες όπως μαρτυρούν οι στίχοι του τραγουδιού του: «Για άλλη μια φορά στη ζωή μου, Είναι σαν πηγάδι στον κήπο μου, να πιω νερό και να πλύνω τα ρούχα μου. Έχασα τους τάφους μου, τους έθαψα και τους έθαψα, τους αποκαθιστώ και τους κουβαλάω σαν ψυχολογική επέμβαση…» (Μια φορά στη ζωή μου, στο πηγάδι του κήπου μου, να πιω από το νερό και να φύγω από τα μάτια μου Έχω χάσει τους τάφους μου, αυτούς που έθαψα δεν τους έχω ξεχάσει, τους δικούς μας τους θυμάμαι και τους κουβαλάω στην ψυχή μου).
Αχιλλέα, ασχολείσαι πολλά χρόνια με το τραγούδι, το θέατρο και γενικότερα με τη διατήρηση του ποντιακού πολιτισμού. Πώς ξεκίνησε η επιχείρησή σας;
“Δεν ξέρω αν μπορώ να εξηγήσω τη σχέση μου με την παραδοσιακή ποντιακή καντάδα και σίγουρα δεν μπορώ να το αποδείξω. Ωστόσο, ο χρόνος και η ίδια η ιστορία θα κρίνει τελικά. Καταλαβαίνω φυσικά ότι ταυτίστηκα με την παράδοση τώρα. Και λόγω Ηλικία φυσικά προσπάθησα να ταυτιστώ με την παράδοση και νομίζω ότι το κατάφερα μέχρι ένα σημείο και αυτό είναι η εμπειρία μου από τότε μικρότερη ηλικία».
Ποιος ήταν ο «οδηγός» σας στην πορεία που ακολουθήσατε;
«Ακολουθώ πιστά τα βήματα εκείνων των ανθρώπων που καθόρισαν την παράδοση και έφεραν αισθητικές αξίες υψηλού διαμετρήματος. Εκείνων που εξύψωσαν την παράδοση και τον πολιτισμό των Ποντίων. Παρατηρήστε και μελετήστε τους με τα χρόνια και προσπαθήστε να τους ακολουθήσετε Τα βήματα ήταν και θα είναι το μέλημά μου αυτό που πρότεινα, όπως είπα, θα κριθεί και σίγουρα όχι από εμένα.
Πιστεύετε ότι αυτή η παράδοση μπορεί να διατηρηθεί στο πέρασμα του χρόνου;
“Η παράδοση ενός τόπου είναι ίσως ένα από τα μεγαλύτερα πνευματικά κεφάλαια – και όχι μόνο – της ζωής μας. Ειδικά για μια φυλή σαν τη δική μας, που έχει τέτοιο όγκο πολιτισμού και πολιτισμού. Η μετάδοση από γενιά σε γενιά είναι επομένως αυτό που κρατά Φυσικά, μέσω αυτής της διαδικασίας μεταφοράς, οι τροποποιήσεις είναι λογικές είναι αναπόφευκτα – αλλά δεν θέλω να μιλήσω κατηγορηματικά ούτε να αποδώσω τίποτα σε κανέναν, ακόμα και σε αυτό το κομμάτι της νεότητας, το αποδέχομαι χωρίς θυμό ευθύνη και ο καθένας έχει τη «δουλειά» του.
Υπάρχει όμως ενδιαφέρον στη νέα γενιά για την ποντιακή παράδοση, τον χορό και το τραγούδι;
«Υπάρχει ένα πολύ μεγάλο μέρος νέων και εδώ επιλέγω να συγκεντρωθώ, που γνωρίζουν πολύ καλύτερα από εμένα και έχουν μελετήσει την παραδοσιακή μουσική και τον πολιτισμό μας με άλλα μέσα. Άνθρωποι με σπουδές στη μουσική μας και την ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού Νέοι με σοβαρή αντίληψη και σοβαρή κρίση Άνθρωποι που καλούνται να προστατεύσουν την ιστορία μας και κουβαλούν ένα τόσο μεγάλο βάρος στις πλάτες τους.
Φοβάστε πιθανή εξαφάνιση ή αποδυνάμωση του ποντιακού πολιτισμού και ιστορίας;
“Ποτέ δεν φοβήθηκα, ούτε φοβήθηκα μια πιθανή “εξαφάνιση” ή ακόμα και την αποδυνάμωση της ιστορίας και του πολιτισμού μας. Της ταυτότητάς μας. Το “μικρόβιο” είναι ανθεκτικό. Ξέρω ότι υπάρχουν άνθρωποι που θα διατηρήσουν και θα ενισχύσουν Το έχω δει να συμβαίνει μπροστά στα μάτια μου εδώ και πολλά χρόνια, μέσα στο «Παράκαθ». Πανευρωπαϊκός χορός για νέους που έχω την τιμή να παρουσιάσω νέους που ήθελαν να μάθουν και που πέτυχαν είτε μέσω του χορού και του τραγουδιού, είτε μέσω της ακαδημαϊκής τους καριέρας, είτε όλοι μαζί, είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι αυτή η αποθήκη της παραδοσιακής μας ευαισθησίας και η ιδιαίτερη ιστορία μας θα προστατεύεται».
Έχετε επισκεφτεί τον Πόντο αρκετές φορές. Τι σε ελκύει στον εαυτό σου;
«Αυτό που για κάποιους ήταν όνειρο ζωής, έστω και μια φορά, να επισκεφτώ τη Γέφυρα, είχα την τύχη να το ζήσω για πολλά συνεχόμενα χρόνια, χάρη στην επαγγελματική σχέση που δημιουργήθηκε τότε, αλλά η προϋπόθεση ήταν από την πρώτη στιγμή – Και θα είναι μέχρι το τελευταίο – το ίδιο: η απόλυτη ανάγκη μου να είμαι στη θέση μου Στην πατρίδα, υπήρχε το επαγγελματικό κομμάτι, αλλά αυτό δεν θα ήταν καθόλου υπηρέτησε χωρίς την ψυχική μου ανάγκη Αυτή η αγάπη που με τράβηξε εκεί.
Ποιες είναι οι εμπειρίες σας από αυτά τα ταξίδια;
“Κάθε φορά που πήγα στον Πόντο, είτε επαγγελματικά είτε προσωπικά, η εμπειρία ήταν πάντα μοναδική. Σκεφτόμουν αυτά που είχα ακούσει από τους μεγαλύτερους. Από τις ιστορίες και τα τραγούδια τους. Βρήκα τα χωριά των παππούδων μου. Επιπλέον, οι περιγραφές ήταν Γνώρισα από κοντά την ιστορία μας. Πάντα γινόταν μια νέα ιστορία».
Θα θέλατε να μας μιλήσετε για μια τυπική στιγμή;
“Μια σκηνή είναι χαραγμένη στο μυαλό μου… Δεκαπενταύγουστος. Παναγία Σουμελά. Ο Νίκος Μιχαηλίδης και ο Εγίν παίζουν λύρα και ο Αντέμ τραγουδάει. Είμαστε πιασμένοι και χορεύουμε σε έναν μεγάλο κύκλο. Όλοι μαζί. Ένας γέρος μας παρακολουθεί από τότε πάμε να χορέψουμε… μετακόμισα… Πήγα κοντά του τον αγκάλιασα και τον φίλησα και μου είπε: «Ξέρεις πόσα χρόνια παίζει και χορεύει αυτό το κεχρί. ώρα…;» (Ξέρεις πόσα χρόνια έχουν περάσει από τότε που αυτή η γενιά συναντήθηκε και χόρεψε μαζί έτσι;)».
Πώς σας υποδέχτηκαν οι ντόπιοι στο σπίτι σας; Γίνατε φίλοι μαζί τους;
“Έτσι στην πατρίδα μου έκανα στενούς φίλους… Φίλους που με περιμένουν και τους οποίους ανυπομονώ να τους ξαναδώ. Φίλους που θα πιουν το τσάι μας στο Meydan της Τραπεζούντας. Εκεί, γνώρισα, στο τα μέσα της δεκαετίας του ’80, ο γέρος Σαλίχ, που ουσιαστικά μου έμαθε τη Γέφυρα, την Αργυρούπολη, και του χρωστάω πολλά… Όλα… Αυτός ο ανεξάντλητος γέρος που έγραψε τη δική του ιστορία κι εγώ είχα την ευκαιρία να να είμαι παρών σε κάποιους από αυτούς θα του είμαι ευγνώμων σε όλη μου τη ζωή και θα τραγουδώ όσο περισσότερο γίνεται τα ατελείωτα δίστιχα που μου έμαθε.
Θα ήθελα να περιγράψεις με δύο λέξεις τα συναισθήματά σου μετά από αυτά τα ταξίδια;
“Κάθε ταξίδι στην πατρίδα μου με έφερνε όλο και πιο κοντά στον εαυτό μου. Πιο κοντά στην αληθινή μου ταυτότητα και ταυτόχρονα άνοιξε έναν νέο ορίζοντα προοπτικής και σκέψης. Μια καθαρότερη και πιο ικανή σκέψη και αντίληψη – να είσαι πιο ρομαντικός. Και τελικά, σε αυτό το ταξίδι, ο δρόμος σε οδηγεί στον εαυτό σου».
