Ο καθηγητής Alessandra Lemma στο δεύτερο διεθνές επιστημονικό συνέδριο

Η σχέση μεταξύ ανθρώπων και τεχνολογίας στην ψηφιακή εποχή, που επικεντρώθηκε στη σημασία του σώματος, την εξάρτηση και την απτή εμπειρία, αναλύθηκε από τον διάσημο και κορυφαίο διεθνή φήμη καθηγητή Alessandra Lemma στη Συναυλία της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια της ειδικής διάσκεψης κατά την έναρξη της τρίτης ημέρας.

Ο λόγος του έχει δείξει πώς η τεχνολογία επηρεάζει την ψυχολογική και ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη, τις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά και την ικανότητα να ζει και να θεραπεύει το πένθος.

Το ειδικό συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα Emilios Riyadis, κάτω από το μητροπολιτικό γραφείο του Peristeri M. Grigoriou. Ο καθηγητής Alessandra Lemma είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, ψυχολόγος και κλινικός ψυχολόγος και συμβουλές και ψυχαναλυτής, παρουσίασε την παρουσίασή του για το “σώμα, την εξάρτηση και την απόδοση στην ψηφιακή εποχή”.

Αναφέρθηκε στην τεχνολογία η οποία, για μερικούς ανθρώπους, μπορεί να λύσει προβλήματα και στη συνέχεια να το συνδέει με μια πρόταση από τον Freud, η οποία ισχυρίστηκε ότι η τεχνολογία γεννήθηκε από τη δυσαρέσκεια του ανθρώπου. Σημείωσε ότι οι σύγχρονες συσκευές συχνά λειτουργούν ως επέκταση του σώματός μας και ότι δημιουργούν άγχος όταν απομακρύνουμε από αυτά.

Στη συνέχεια μίλησε για τη σχέση μεταξύ της αυτο -ενσωμάτωσης με τα μηχανήματα, τονίζοντας ότι το άτομο που εξαρτάται από αυτό μπορεί να αναπτύξει την εξάρτηση. Τόνισε ότι το ανθρώπινο σώμα αλλάζει και ότι η τεχνολογία δεν αποκοπεί από τον πολιτισμό και την κοινωνία. Τόνισε ότι η σάρκα είναι ένα ενεργό και υποκειμενικό σώμα, επειδή το σώμα πάντα επιδιώκει το ίχνος του άλλου, επειδή γεννήσαμε από άλλο σώμα. Η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών δείχνει ότι δεν είμαστε απολύτως κύριοι του εαυτού μας.

Η κ. Lemma αναφέρθηκε επίσης στη σημασία της αφής από την Touch, η οποία γεμίζει τις διαφορές και βελτιώνει την εγγύτητα, σε αντίθεση με την άυλη επικοινωνία. Τα σώματά μας συνδέονται με τον υλικό κόσμο και, όπως σημείωσε, ποτέ δεν είμαστε πλήρως κυρίαρχες. Τη στιγμή της άυλης τεχνοκρατίας, η άρνηση του σώματος είναι ισοδύναμη με την άρνηση της ίδιας της ύπαρξής μας. Τέλος, τόνισε τη σημασία της απτής εμπειρίας, η οποία, όπως είπε, παραμένει κρίσιμη για να μας κατανοήσουμε και τη σχέση μας με τον κόσμο.

Αναφέρθηκε επίσης σε έναν ασθενή που ήταν συνεχώς σε επαφή με ένα ψηφιακό avatar και περιέγραψε το σώμα του σαν να ήταν μόνο ένα κέλυφος. Τόνισε ότι το σώμα είναι σημαντικό επειδή ενεργεί ως “νησί” που μας δείχνει το σημείο όπου βρισκόμαστε στον πραγματικό κόσμο. Σημείωσε ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες απειλούν τους τόπους όπου εκδηλώνεται η ετερογένεια και τόνισε την ανάγκη να μας δουν όπως μας βλέπουν άλλοι.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στον αντίκτυπο των νέων τεχνολογιών στην ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη και τόνισε ότι η πορνογραφία μέσω αυτών δημιουργεί νέες συνθήκες για το σχηματισμό της σεξουαλικότητας. Ταυτόχρονα, μίλησε για ανθρώπους που βιώνουν τη μοναξιά ενώ παραμένουν στην ίδια περιοχή μπροστά στις οθόνες, φτάνοντας ακόμη και την απώλεια του χρόνου, όπως η ημέρα και η νύχτα. Επισημαίνει ότι οι συσκευές γίνονται μια επέκταση του εαυτού μας και προκαλούν άγχος όταν απομακρύνουμε από αυτές, ειδικά από το κινητό τηλέφωνο. Επισημαίνει επίσης ότι οι δομές των σχέσεων αλλάζουν στην ψηφιακή εποχή: αν και πιστεύουμε ότι η συνεχής σύνδεση θα μας ανακουφίσει από τη μοναξιά, αυτό το συναίσθημα δεν φτάνει στην πραγματικότητα.

Ο δάσκαλος αναφέρεται επίσης στις δυνατότητες που προσφέρονται από ορισμένες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης για τη δημιουργία πλήρως ελεγχόμενων ψηφιακών συντρόφων. Χάρη στη σχέση με αυτούς τους ψηφιακούς εταίρους, μπορεί να σχηματιστεί μια ναρκισσιστική δυναμική, ενώ το σώμα παραμένει ριζωμένο στην πραγματικότητα του τερματισμού. Προς το τέλος της ομιλίας της, ο δάσκαλος αναφέρθηκε σε μια νέα τεχνολογία, όπου οι αλγόριθμοι επιτρέπουν σε κάποιον να «επικοινωνήσει» με νεκρά όντα χάρη στη ζήτηση για θλίψη. Η εφαρμογή μιμείται τη φωνή και την παρουσία του νεκρού, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση της επικοινωνίας. Ωστόσο, όπως επεσήμανε το λεμμά, αυτές οι εφαρμογές δεν επιτρέπουν να τελειώσει η διαδικασία πένθους, αν και μας κάνουν να αναγνωρίσουμε την απώλεια, δεν αντικαθιστούν τη συνειδητή και βιωματική εμπειρία της καταγγελίας.

Φωτογραφίες: Christos Bonis