1η συνεδρία του Δεύτερου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου

Η έναρξη της πρώτης συνεδρίασης του συνεδρίου στο Πανεπιστήμιο του Αριστοτέλη στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Αριστοτέλη στη Θεσσαλονίκη. Με τίτλο “Εκκλησία, Επιστήμη, Πολιτική και Τεχνολογία”. Το γραφείο της συνόδου σχηματίστηκε από τη μητέρα. Mesogias & Lavreotiki M. Nikolaos και η κ. Kirki Kefalea, καθηγητής, Ekpa

Η σύνοδος σηματοδότησε την έναρξη ενός καρποφόρου διαλόγου σχετικά με τις σημαντικότερες προκλήσεις της τεχνολογίας στη θεολογία, την πολιτική και την κοινωνία. Στο βήμα, οι προσωπικότητες του εκκλησιαστικού, ακαδημαϊκού και πολιτικού χώρου μίλησαν, υπογραμμίζοντας τον πολύπλοκο χαρακτήρα της σχέσης μεταξύ της τεχνολογικής προόδου και της ανθρώπινης ύπαρξης.

Στην παρουσίασή του, ο Μητροπολίτης της Σόφιας και ο Πατριάρχης όλης της Βουλγαρίας, ο κ. Daniel, αναφέρθηκε στην ομιλία του στο περιοδικό Theology, στο περιοδικό με τη μεγαλύτερη παρουσία στα θεολογικά πράγματα. Περιέγραψε τη θεολογία όπως η ΠΕΤΕΙΑ της ειρήνης και, αναφερόμενος στην τεχνολογία, σημείωσε ότι διαπερνά κάθε ύπαρξη και δημιουργεί και εξαλείφει τις ανάγκες.

Συνδυάζει επίσης την τεχνολογία με άνεση και στη συνέχεια αναρωτήθηκε τι εννοούμε με την τεχνολογία χρησιμοποιώντας τα λόγια του Jacques Ellul τόνισαν ότι μπορούμε να αμφισβητήσουμε τα πάντα, αλλά όχι την τεχνολογία. Τα προϊόντα ανθρώπινης παραγωγής τείνουν τώρα να αυτοτελείς. Έκανε μια ιδιαίτερη αναφορά στην μετεγκατάσταση και την τεχνητή νοημοσύνη και έθεσε το ζήτημα των ορίων της τεχνολογίας. Υπάρχουν όρια όταν η τεχνολογία υπερβαίνει τα δικά της όρια; Θα υπάρχει άνθρωπος και φύση με την ίδια μορφή; Μίλησε επίσης για μερικά σούπερ ρομπότ που μπορούν να κυριαρχήσουν και να ελέγξουν την ανθρωπότητα. Αναφέρθηκε στη νανοτεχνολογία και στην ευρύτερη ανάπτυξη της τεχνολογίας, περιγράφοντας τον κίνδυνο να χάσει το ιερό στη ζωή μας. Αναφέρθηκε στην κουλτούρα της μαγνητοσκόπησης, σημειώνοντας ότι το ιερό εξαφανίζεται από την καθημερινή μας ζωή και έχει αναφερθεί στην καλλιεργούμενη εντύπωση, ότι η θεολογία υπάρχει παντού αλλά όχι ο Θεός. Σήμερα, ο κίνδυνος να χάσει τη σχέση με τον Θεό και τον άλλο άνθρωπο είναι ένας υπαρξιακός κίνδυνος. Επιπλέον, ο πατριάρχης μίλησε για τον κατακερματισμό στις ανθρώπινες σχέσεις. Επισημαίνει ότι οι λύσεις στις προκλήσεις που μας φέρνει η τεχνολογία δεν πρόκειται να αποσυρθούν από αυτήν, αλλά όχι για να την δαιμονοποιήσουν. Η τεχνολογία είναι το μέσο και όχι ο στόχος. Η τεχνητή νοημοσύνη, κατέληξε, δεν μπορεί να αντικαταστήσει την τέχνη της προσευχής.

Στη συνέχεια, στην παρουσίασή του, ο καθηγητής Evangelos Venizelos αναφέρεται σε τεχνολογικούς όρους, τεχνητή νοημοσύνη και στο Διαδίκτυο, υπογραμμίζοντας ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις αφορά επειδή δεν καθορίζονται από τοπικά στοιχεία. Η τεχνολογία δεν έχει θέση, δεν υπόκειται εύκολα σε διεθνή πολιτικό έλεγχο. Αναφέρθηκε επίσης στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία και εξέφρασε τις ανησυχίες του για το πώς τον επηρεάζει η τεχνολογία τώρα. Σημείωσε ότι μόνο 900 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε συνθήκες δημοκρατίας, αναφερόμενος στον διαφορετικό τρόπο προβληματισμού για την Αμερικανική Δημοκρατία σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τη δημοκρατία στην Ευρώπη. Οι τεχνολογικές εξελίξεις σημειώθηκαν από τον κ. Venizelos που τροποποιεί τη δημοκρατική ανθρωπολογία επειδή η λειτουργία του δημόσιου χώρου έχει αλλάξει και ο ρόλος των μερών έχει μειωθεί. Έχει επίσης αλλάξει τη δημοκρατική αισθητική, η οποία επηρεάζει τη δημοκρατική συμπεριφορά των πολιτών με τεχνολογικά επιτεύγματα. Η τεχνητή νοημοσύνη, υπογράμμισε, δημιουργεί τη δική της αποκαλυπτική κατάσταση που βρίσκεται σε μαύρο κουτί. Ο κ. Venizelos αναφέρθηκε επίσης στο γεγονός ότι ένα νέο post -facle είναι προπόνηση και αναρωτήθηκε αν θα μπορούσαμε να έχουμε μια μετά -symptomatic θεολογία. Περιέγραψε την Εσχατολογία της Τεχνολογίας ως ψευδή εσχατολογία και επίσης προσδιόρισε το φαινόμενο της ψηφιακής ανάστασης για να προωθήσει τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν πολλές προκλήσεις, θεσμικές προκλήσεις για την πολιτική και τη θεολογία.

Η Metropolitan de Messinia, κ. Chrysostomos, αναφέρθηκε στον όρο “θεολογία” και τόνισε ότι πρέπει να επιλεγεί με το νέο τεχνολογικό περιβάλλον. Υπογράμμισε τον τρόπο με τον οποίο ο Heidegger προσεγγίζει την αξία της τεχνολογίας και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, από την άποψη που παρουσιάζεται στην εποχή μας, η τεχνολογία μπορεί να αποτελέσει απειλή. Διατηρήθηκε ιδιαίτερα σε οντολογικά και θεολογικά ερωτήματα που προέκυψαν από τη σύγχρονη άποψη της τεχνολογίας, θέτοντας την ερώτηση: “Τι είναι ένας άνθρωπος;” Και “Πώς είναι ο άνθρωπος;”

Ο μητροπολιτικός της Messinia αναφέρεται στο στοιχείο της φυσικής, τονίζοντας ότι ο άνθρωπος είναι και ένα σώμα και θεωρείται επεμβατική και ολόκληρη. Το δεύτερο στοιχείο που υπογράμμισε ήταν η σχέση: η φυσικότητα και η σχέση είναι δύο θεμελιώδη χαρακτηριστικά της ανθρώπινης οντολογίας στο χρόνο και το διάστημα. Η σχέση υποδεικνύει μια οντολογία. Ως τρίτο στοιχείο, ανέφερε την ελευθερία, η οποία διαφοροποιεί τους ανθρώπους από τα ζώα. Η ελευθερία, σημείωσε, δεν αποτελεί αντικείμενο του ανθρώπου.

Αναφερόμενος στην τεχνητή νοημοσύνη, τόνισε ότι υπαγορεύει μια “νέα οντολογία” και δημιουργεί μια νέα ταυτότητα, το “Technorobot” αν καλείται. Η τεχνολογία δημιουργεί μια νέα μορφή ζωής όπου ο άνθρωπος χάνει την ελευθερία του και τώρα κατανοείται ως συστατικό της τεχνολογικής πραγματικότητας. Ολοκλήρωσε την ομιλία του με την ερώτηση: για τι μιλάμε; Αυτή της σχέσης ή του δυτικού τρόπου ζωής;

Ο κ. Tsironis, με τη δική του παρουσίαση, σημείωσε ότι η τεχνολογία ανοίγει νέους δρόμους χωρίς διαλείμματα και με μεγάλη ταχύτητα, που μοιάζει με έναν κατακρημνισμένο ποταμό. Τόνισε ότι η τεχνητή νοημοσύνη επεκτείνει τους κινδύνους του πολιτικού συστήματος και ότι η θεολογία πρέπει να κάνει διαφορετικό λόγο. Αναφέρθηκε επίσης σε εφαρμογές όπου τα ρομπότ εμφανίζονται στις θεολογικές συζητήσεις ή ακόμα και σε μια «θεϊκή λειτουργία» με ολογράμματα. Μίλησε για τη κοσμική τεχνολογική πραγματικότητα, η οποία αποκτά τους όρους του ιερού χαρακτήρα. Ο άνθρωπος, είπε, αντιμετωπίζει μια οντότητα που τον μοιάζει, αλλά που τον υπερβαίνει στη γνώση. Όσον αφορά το ιερό και την τεχνητή νοημοσύνη, τόνισε ότι το ιερό συνδέεται με τις συλλογικές πρακτικές μέσα στην κοινότητα και ότι οι θρησκείες “όχι του Θεού” αναδύονται τώρα με τη βοήθεια της τεχνολογίας.

Στη δική του ομιλία, ο κ. Irinakis υπογράμμισε τη σχέση ελευθερίας στην ηθική. Σημείωσε ότι η εικόνα κυριαρχείται από το λόγο και ότι δεν μπορούμε πλέον να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας σε αυτό το τεχνολογικό περιβάλλον. Επισημαίνει ότι η μετάβαση του “είναι” να “έχει” και να “έχει” να κοιτάξει “χαρακτηρίζει την εποχή του σήμερα, ενώ η εξοικειωμένη κοινωνία σταδιακά η αίσθηση της ελευθερίας.

Τέλος, ο κ. Tambakis τόνισε ότι αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η θεολογία αντιμετώπισε τις προκλήσεις της εποχής του. Οι φυσικές επιστήμες και η τεχνολογία, αν και θεωρούνται από κάποιες ουδέτερες έννοιες, δεν ήταν πάντα οι ίδιες. Τόνισε ότι τα κύρια χαρακτηριστικά των φυσικών επιστημών σχηματίστηκαν μετά το 1830 και αναφέρθηκαν στην τεχνολογία του 18ου και 19ου αιώνα, καθώς και στους σημαντικούς Έλληνες θεολόγους της ίδιας περιόδου. Τόνισε ότι η ιστορία, η πίστη, η επιστήμη και η τεχνολογία θα πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη στον δημόσιο και χωρίς θεραπεία του διαλόγου ως αμετάβλητες έννοιες.

Φωτογραφία: Christos Bonis